Onafhankelijkheidsverkiezingen #Catalonia 21/12 – een overzicht

Catalonië kiest een nieuw parlement op 21 december. Drie partijen willen het onafhankelijkheidsproces voortzetten, drie zijn tegen en een weigert een kant te kiezen. Er zijn 135 zetels in het Catalaanse Parlement. Geen enkele partij heeft ooit de meerderheid behaald, waardoor coalitieregeringen altijd uit meerdere partijen bestaan.

Waar gaan deze verkiezingen werkelijk over?

  • Over de vraag of het onafhankelijkheidsproces verder gaat.
  • Separatisten en unionisten houden elkaar in evenwicht en een linkse partij die onafhankelijkheid afwijst, maar ook de actie van Spanje om de Catalaanse zelfstandigheid op te schorten.
  • Als de separatisten hun meerderheid behouden en zullen proberen een andere regering te vormen, zijn er twijfels of Spanje dit zal toelaten. De pantservoertuigen in de straten van Barcelona spreken boekdelen.

Catalaans verkiezingssysteem

Er zijn 135 zetels te verdelen in het Catalaanse parlement, waarvan 85 voor de provincie van Barcelona, 18 voor Tarragona, 17 voor Girona en 15 voor Lleida. Iedere provincie heeft een kiesdrempel van 3 procent.

Steeds meer mensen brengen hun stem uit, van 56 procent in 2006 tot 75 procent in 2015.

De verkiezingen worden gehouden omdat de centrale regering in Madrid de zelfstandigheid van Catalonië heeft afgenomen en regionale instellingen op 26 oktober heeft ontbonden. Dit gebeurde nadat 92% van de kiezers tijdens het referendum van 1 oktober voor onafhankelijkheid van Spanje had gestemd, met een opkomst van 43% van de Catalanen. De separatisten kozen er toen voor om de onafhankelijkheid uit te roepen. De Spaanse regering en het Constitutionele Hof beschouwen het referendum als illegaal onder de grondwet.

Op 1 oktober ging de Spaanse politie beestachtig te keer om kiezers te beletten mee te doen aan het onafhankelijkheidsreferendum. Bijna 1000 mensen raakten gewond door het brute optreden. Deze politiemensen zouden later hiervoor onderscheidingstekens ontvangen.

President Carles Puigdemont en vier van zijn ministers vluchtten naar België om arrestatie te voorkomen. De andere leden van de Catalaanse regering, inclusief vice president Oriol Junqueras werden gearresteerd op beschuldiging van rebellie, afscheiding en misbruik van overheidsgelden. Zes zijn na betaling van een borgsom vrijgelaten, maar Junqueras niet.

De enige echte kwestie in deze verkiezingen is of het onafhankelijkheidsproces wordt voortgezet.

Separatisten

  • Samen voor Catalonië: Een nieuwe partij geleid door Carles Puigdemont. Het gebruikt de organisatie en het platform van de centrum-rechtse Catalaanse Europese Democratische Partij.
  • Republikeins Links: Geleid door Oriol Junqueras vervanger, Marta Rovira. Streed de laatste verkiezingen samen met Puigdemonts partij maar treedt nu onafhankelijk op.
  • Popular Unity Candidacy (CUP): Een kleine antikapitalistische onafhankelijkheidspartij die Puidgemont een meerderheid in het laatste parlement verstrekte.

Unionisten

  • Ciudadanos (Burgers): Liberaal, progressief en pro-Europees. Heeft stemmen gewonnen van de ondernemersvriendelijke Europese Democratische Partij.
  • Socialistische Partij: Eens dominant op links, heeft door zijn unionisme de steun van Republikeins Links verloren.
  • Volkspartij: Nationaal geleid door de huidige Spaanse premier Mariano Rajoy. Conservatief en unionistisch, was nooit populair in Catalonië en is de afgelopen maanden verder gezakt in de peilingen.

Geen van beide

  • Catalonië Algemeen: Een alliantie van linkse partijen, inclusief de Catalaanse tak van Podemos. Geleid door Xavier Domènech, maar de dominante figuur in de partij is Ada Colau, de burgemeester van Barcelona. Zij wijzen zowel de opschorting van de Catalaanse zelfstandigheid als onafhankelijkheid af.

Sinds het begin van de maand zijn er weinig verschillen in de posities van de zeven partijen geweest:

  • Republikeins Links: 20-24 procent
  • Samen voor Catalonië: 17 – 20 procent
  • Popular Unity Candidacy: 5-7 percent

Separatisten in totaal: 42-51 procent

  • Ciudadanos: 19-23 procent
  • Socialistische Partij: 15-17 procent
  • Volkspartij: 5-7 procent

Unionisten in totaal: 39-47 percent

  • Catalonië algemeen: 7-9 procent

Rob Vellekoop, 21 december 2017