Het rijke bodemleven doet wonderen zonder hulp van de mens

Foto 123rf

De kwaliteiten van onze bodem zijn oneindig en in staat om als een organische fabriek alle rommel die de mens er de afgelopen decennia in gekwakt heeft af te breken en op te ruimen. Dat alles heeft echter wel tijd nodig. Over de ongelofelijke eigenschappen van onze bodem gaat het boek Bodemvoedselweb, vertaald door Marc Siepman uit het Engels.

Op een rondje Nederland waarbij je begint in het noorden en dan afreist naar het zuiden zie je oneindige groene vlaktes, kaarsrecht en monotoon. Het lijkt alsof de enige plantensoort die hier groeit gras is en dat klopt ook, het resultaat van decennialange monocultuur.

Het blijkt dat zowel de professionele landbouwer als de moestuinier of de meeste tuinliefhebbers het bodemleven aanvallen met stikstofrijke kunstmest, insecticiden, onkruidbestrijdingsmiddelen en mest. Dit gebeurt niet eens in het jaar, maar zelfs verschillende keren.

Dit bodemleven bestaat gezond gesproken uit talloze bacteriën, schimmels, protozoa, nematoden, regenwormen, microleedpotigen die met de planten- en bomenwortels samenwerken. Naast een zichtbare wereld (er leven bijvoorbeeld 500 regenwormen in een vierkante meter gezonde grond) is er de voor het gewone oog onzichtbare wereld van organismen. Een theelepel goede tuingrond bevat een miljard onzichtbare bacteriën. Centraal in dit bodemleven staan de planten.

Foto 123rf

Wanneer je het zo bekijkt is het ook  niet zo verwonderlijk dat toevoegingen aan de bodem door de mens zoals kunstmest, pesticiden, insecticiden en fungiciden desastreus zijn. Ze zijn giftig voor sommige leden, houden andere op afstand en veranderen de leefomgeving. Simpel gezegd de mens verstoort het natuurlijk evenwicht, terwijl de natuur helemaal geen ‘hulp’ nodig heeft. Kijk maar naar een oerbos dat nooit door de mens is bemest, maar dat al honderden jaren functioneert. Onmetelijke woudreuzen groeien uit een klein eikeltje of een enkele beukennoot.

Het eerste deel van het boek ‘Het bodemvoedselweb’ legt uit hoe de bodem is opgebouwd en op welke manier het werkt en leeft.

Het tweede deel legt uit op welke manier je de kennis van de bodem kunt gebruiken in je (moes)tuin. Hoe je hem kunt helpen zichzelf te herstellen. Compost is bijvoorbeeld een van de hulpmiddelen daarbij en ook mycorrhizale schimmels.

Over dit onderwerp is een uitstekend boek verkrijgbaar ‘Het Bodemvoedselweb’ en verzorgt Marc Siepman de cursus

  • de Cursus Humisme (over natuurlijke bodemvruchtbaarheid, of een gratis online cursus Humisme)
    Hij schrijft hierover:”En als je eenmaal weet hoe waardevol een levende bodem is voor ons klimaat, ons drinkwater en ons voedsel en zelfs de zuurstof die we ademen, wil je ook niets liever dan de bodem vertroetelen. Zo hoop ik dat er een hele beweging van mensen ontstaat die willen dat er beter met de bodem wordt omgegaan, en zelf het goede voorbeeld geven.”

Het bodemvoedselweb

Rob Vellekoop, 2 februari 2018