Vandaag bezoek ik een echte kenner, eentje die zich niet zo gemakkelijk voor de gek laat houden. Ik spreek hem vroeg, rond half acht wanneer de zon wanhopig probeert de aarde op te warmen in ons deel van de planeet.

Helaas heeft de zon een misberekening gemaakt, want zijn machtige stralen ketsen af op strepen die vliegtuigen en drones al weer hebben getrokken.

In de ochtendgloren ontmoet ik Wauw. Zijn vrouw en hij zijn als geen ander in staat de luchten te beoordelen. Zij hebben er geen master voor hoeven te behalen. Deze kennis hebben zij van generatie op generatie overgedragen gekregen. We begroeten elkaar aan de rand van een gigantisch weiland waar hij al op me zit te wachten en tegelijkertijd de hemel afspeurt.

“Goeie morgen, Wauw”, zeg ik tegen hem terwijl hij van bovenaf op mij neerkijkt.

“Ik wens je een betere morgen toe, dan deze”, antwoordt hij met een zucht.

Ik parkeer ondertussen mijn fiets tegen een telefoonpaal.

“Ik word daar toch zo moe van, nog voordat ik ’s morgens mijn ogen geopend heb, zijn ze in alle vroegte alweer bezig geweest. Die ellendige strepentrekkers.”

Ik knik en kijk hem aan. “Wauw, zeg ik, ik ben naar je toe gekomen om je wat te vragen.” “Een kwestie waar ik al lang mee zit. Er zijn mensen die denken dat het onmogelijk is dat weer andere mensen bezig zijn met het slopen van de aarde. En dan heb ik het alleen over de lucht. Jij kent, dankzij jouw levensstijl, als geen ander de mensen en ook de lucht heeft geen geheimen voor jou.”

Hij wipt wat op zijn uitzichtspunt en zit vervolgens weer roerloos. Als een soort Boeddha, maar dan op een paal.

“Oh, je wilt het hebben over de strepentrekkers, antwoordt hij kloek. Dat komt goed uit, want daar wil ik weleens wat licht op laten schijnen. Kijk jullie zijn een vreemd ras, ook al mogen jullie dat woord zelf niet meer gebruiken. Terwijl onze behoeften juist eenvoudig zijn, want wij zorgen er als familie voor dat we te eten hebben en af en toe maken we een vliegreisje, maar voor de rest hebben we geen prikkels nodig om aan de gang te blijven. Die bezigheid, zeg maar de jacht, houdt ons scherp en leidt ons niet af van wat echt telt.”

Wauw neemt even pauze, waarschijnlijk om zijn woorden meer impact te geven.

“Jullie zijn echter met honderdduizend dingen bezig, maar al lang niet meer met de dingen waar het echt om draait: eten en drinken. Ik denk, en mijn vrouw zegt dat ook vaak, dat jullie in de war zijn.”

Hmm, antwoord ik van onderop, maar ik ben toch niet in de war als ik iedere dag zie hoe onze ooit zo prachtige blauwe lucht wordt volgespoten met minuscule deeltjes die vaak nog giftig zijn ook.

“Nee, zeker niet, bromt Wauw, van bovenaf, maar wat ik wil zeggen is dat niet alles om jullie draait. Mensen proberen alles naar hun hand te zetten totdat ze elkaar daarin tegenwerken en dat is wat er aan de hand is. Kijk, jij wilt blauwe luchten zien en de strepentrekkers willen het weer beïnvloeden want daarvoor krijgen ze een salaris en kunnen ze hun hypotheken aflossen. Minder zonlicht betekent minder voedsel en minder voedsel zorgt voor een nog grotere afhankelijkheid van degenen die de strepentrekkers in dienst hebben. Die laatste groep krijgt daardoor nog meer macht.”

“En dat is wat ik nu bedoel. Jij maakt je druk omdat je ’s morgens met je fietsje door de velden gaat en je uitzicht op de blauwe lucht wordt verpest door een raster van strepen die langzaam maar zeker uitwaaieren tot nevels die de lucht melkachtig mistig maken.”

Mijn gesprekspartner schouwt in de verte na deze analyse, die in de Europese mensenwereld eigenlijk niet meer uitgesproken mag worden. Gelukkig heeft hij daarvan afstand genomen met zijn gezin. Zij leven een eenvoudig leven, zonder de voorzieningen waarvan de mensheid denkt niet meer zonder te kunnen.

Ik zwijg en sla mijn ogen neer. Hij heeft gelijk. Eigenlijk denk ik alleen maar aan mijn uitzicht, maar niet over waar het nu werkelijk om draait. Dan kijk ik weer omhoog naar het wezen dat op de paal zit.

“Weet je, zegt Wauw, ik mis die azuurblauwe lucht ook en als ik mijn kinderen zie uitvliegen dan maak ik me zorgen. Zij hebben namelijk nooit die maandenlange perioden gekend waarin de lucht strakblauw was. Ze weten eigenlijk niet dat de lucht veel mooier kan zijn. Zij denken dat die strepen erbij horen, praat hen dat maar eens uit hun kopjes.”

Dus ondanks dat zij geen deel uitmaken van de samenleving raakt het hen toch, denk ik.

Ondertussen verwaaien de strepen tot een dichte waas die boven ons blijft hangen. Wauw kijkt mij spits en onderzoekend aan. “Begrijp je wat ik bedoel met het Geheim van de Blauwe Lucht?”, vraagt hij.

Ik zit nog in zijn indirecte verwijt dat ik eigenlijk alleen maar met mijn eigen uitzicht bezig ben, dus niet met waar het werkelijk om draait. Daarom zocht ik een verklaring voor de strepen, want als ik wist wie de daders waren dan kon ik hen de schuld geven en iedere morgen weer zorgeloos verder fietsen door dit prachtige land. Want kennis helpt ons toch? Als we dingen doorgronden is toch alles opgelost? Net zoals toen we ineens begrepen dat banken geld kunnen maken uit het niets, toen zijn we toch naar de banken gegaan en hebben gezegd stop met ons op te lichten?

“De blauwe lucht, is het leven, dat rein en schoon is, maar waar de mens diepe krassen in trekt. Niet alleen met vliegtuigstrepen, met vervuiling, maar ook met een eindeloze zelfmoorddrang, verblind als hij is door hebzucht. Terwijl jullie elite allerlei spelletjes speelt om schaarste op elk terrein te creëren en miljarden medemensen volledig van zich afhankelijk te maken, kijken jullie te veel naar jezelf, alsof de rest van het leven op onze planeet er niet toe doet.”

Betrapt voel ik me. Ik zie een reusachtige roofvogel, die mij vertelt dat ik te veel met mezelf bezig ben en niet met de aarde, de natuur, met alles waarvan wij samen deel uitmaken. Aangezien hij geen internet of andere moderne verbinding met de maatschappij heeft, hoe kan hij dan over zoveel wijsheid beschikken? Zegt dat misschien iets over de larie die we iedere dag met elkaar delen, door te X-en, twitteren, Facebooken, Telegrammen, Youtuben, mailen, bellen, en ga zo door? Zijn wij werkelijk zo achterlijk?

“Die ooit zo prachtige intens blauwe lucht staat voor het leven van alle wezens op aarde, die langzaam in een dichte mist aan het verdwijnen is.”

Ik houd de paal vast, terwijl ik aan de grond genageld sta. Soms doet de waarheid zo ontzettend zeer.

“Span net als ons samen, vervolgt Wauw zijn monoloog, onze familie is het uitgangspunt en verder zorgen we alleen voor ons eten en drinken. De rest hebben we niet nodig. De rest is enkel afleiding. Of het nu gaat om een machtsspelletje, een game, navelstaren of dromen. Het mag en kan allemaal, maar heeft niets met het Geheim van de Blauwe Lucht te maken.”

Rob Vellekoop, 24 mei 2025