Eigen Krachtvoer geeft zelfrespect terug aan mensen die even arm zijn

Mark Janssen beleeft als zzp-er zeven magere jaren na de kredietcrisis. Hij is onderzoeker en psycholoog. Tenslotte moet hij noodgedwongen aankloppen bij de voedselbank. Dan zet hij met mede voedselbankiers ‘Eigen Krachtvoer’ op een club van wildplukkers die het tijdelijk arm hebben. Het voedsel plukken in het wild brengt kracht en zelfrespect terug. Janssen is ondertussen druk bezig met een vervolg hierop.

Janssen

Als je arm bent is te weinig geld een aspect, maar tegelijkertijd ben je ook rijk aan tijd. Door de crisis kreeg Mark veel vrije tijd, die hij benut om zijn hobby paddestoelen uit te bouwen en boeken te schrijven. Hij schrijft ook een boek over paddestoelen.

“Ik werd uitgenodigd om excursies te geven en lezingen hierover te houden. Toen mijn bedrijfje geen opdrachten meer kreeg ben ik niet bij de pakken neer gaan zitten”, zegt hij strijdbaar. “Op dat moment ben ik full time paddestoelen gaan plukken.”

Op de vraag of Mark mensen iets wil aanraden gaat hij niet in. Wel vertelt hij dat overal in de maatschappij kansen zijn, want er is zoveel te doen. Met positiviteit heeft hij meer mensen warm weten te krijgen voor de wildpluk activiteiten.

Hij zegt dat je van een negatief verhaal als het hebben van een uitkering toch iets positiefs kunt maken. Met de vele tijd die je hebt kan je de juiste kennis opdoen en dankzij samenwerking met anderen kan je zelfs met minimale middelen, zoals een uitkering, perspectief geven aan je leven.

De kennis over wildplukken, het bereiden en conserveren is kennis die arme mensen vroeger vooral op het platteland hadden.

Mark vertelt over de barrières. “Mensen met een uitkering worden heel erg in een passieve rol gedrukt. Ze kunnen erg weinig doen en moeten meestal van enkele tientjes per week rondkomen. Daarvan kunnen ze nog geen tramkaartje betalen. Deze ‘vervoersarmoede’ beperkt hen nog meer, waardoor ze zelfs niet meer buiten komen.”

Met anderen woorden als je mensen helpt met het vervoer, hun kennis bijspijkert en wat aanmoediging geeft dan komen ze in actie en vooral in hun eigen kracht. Dat is de formule van het initiatief Eigen Krachtvoer.

Eigen Krachtvoer

Initiatiefnemers Mark Janssen en Dieuw van ’t Spijker komen elkaar in 2013 tegen in een bos waar ze paddestoelen plukken. Beiden lopen bij de Voedselbank. Ter plekke ontstaat het idee om een wildpluk project te organiseren voor mede-voedselbankiers. Iemand verzon meteen de naam: Eigen Krachtvoer. Wat volgde heeft hun levens veranderd.

De Stichting Eigen Krachtvoer organiseert wildplukwandelingen en workshops conserveren. Elke week trekken ze de natuur in met klanten van de voedselbank. Ze zoeken naar eetbare planten, paddestoelen, zeevruchten, eieren, noten en bessen. Er zijn wel honderd verschillende soorten planten, eieren en dergelijke die ze verzamelen. In de maanden maart en april hebben ze bijvoorbeeld 750 ganzeneieren geraapt. Uit Zeeland brengen ze oesters, alikruiken, mosselen, zeekraal en lamsoor mee.

De deelnemers aan het wildplukproject kunnen de vervoerskosten vergoed krijgen, anders zou niemand van de uitkeringsgerechtigden mee kunnen doen . De groep trekt bijvoorbeeld de waterleidingduinen in, gaat naar Zeeland of naar de Utrechtse Heuvelrug.

Om de andere week organiseren ze ook workshops over het conserveren van voedsel.

homepagefoto

Van de oogst die ze tijdens de wandelingen plukken, bereiden ze samen een maaltijd. De oogst van de dag die overblijft bewaren ze voor later. Conserveren doen ze tijdens de workshops, elke tweede vrijdag van de maand. De wandelingen en workshops zijn gratis voor klanten van de voedselbank of mensen met een minimuminkomen. Voor wandeltochten buiten Amsterdam regelt Eigen Krachtvoer het vervoer.

Daarnaast organiseert Eigen Krachtvoer elke dinsdagavond het Wildplukrestaurant in Ratatouille (Ceintuurbaan 181 te Amsterdam). Ze bereiden de oogst van de dag: paddestoelen, kruiden, bessen, noten. Soms serveren ze wilde oesters of zelf gevangen vis. In het voorjaar staan wilde ganzeneieren op het menu. Van bevriende jagers betrekken ze wild zwijn, gans, houtduif of ree. Ook serveren ze de producten die ze tijdens de conserveersessies hebben gemaakt: siropen, jams, geleien, pickles, zuurkool, likeuren en patés. De prijs voor het 3-gangendiner is een donatie naar eigen inzicht.

Toekomst

Janssen broedt ondertussen op een logisch vervolg van de stichting. Hij denkt aan een sociale firma. Langzaam maar zeker wil hij van consumerende naar meer producerende deelnemers die van de opbrengst rondkomen uit de wildpluk, excursies, workshops, conserveren, restaurant en de verkoop van de producten.
Een zogenaamde scharrelcoöperatie als optie spreekt hem erg aan. Hiermee kunnen startende ondernemers bouwen aan hun zelfstandige onderneming zonder dat zij gekort worden op hun bijstandsuitkering.

Conserveergids

Via eigenkrachtvoer.nl is de Conserveergids verkrijgbaar. In deze rijk geïllustreerde praktijkgids heeft Mark Janssen samen met leden van Eigen Krachtvoer handige kennis over het conserveren van voedsel verzameld. Conserveren hoeft blijkbaar niet duur te zijn en is voor iedere portemonnee een haalbare zaak.
Er worden 15 conserveringstechnieken behandeld, het bevat 120 recepten. Ook staan er wel 8 manieren in beschreven om ganzen-eieren te conserveren. Aan de orde komt onder andere invriezen, vacumeren, wecken, inmaken in suiker, inleggen in olie, fermenteren, olie persen en distilleren.
Het boek is bedoeld voor zelfvoorzieners, die hun eigen voedsel plukken, rapen, telen of jagen. Het is ook voor lekkerbekken, die oude ambachtelijke technieken willen leren en voor verduurzamers, die de  voedselverspilling willen tegengaan.

coverklein

Eigen Krachtvoer. Conserveergids voor zelfvoorzieners,
lekkerbekken en verduurzamers.
M.A. Janssen
Amsterdam, Adsearch Culinair, juni 2018.
ISBN: 978-94-90776-06-0
136 bladzijden
Prijs: € 20  (excl. verzendkosten € 3)

Rob Vellekoop, 5 juli 2018