In de folder die in heel Nederland op de deurmat is gevallen trekt het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zich niets aan van de bezwaren tegen het gebruik van de term ‘overlijden’. Het Comité Orgaandonatie Alert vindt dat het publiek onjuist wordt voorgelicht. Zij hebben de Minister verzocht de folder aan te passen.
De Reclame Code Commissie (RCC) van 11 augustus 2017 is heel duidelijk in haar oordeel: het Ministerie wekt tijdens de orgaandonatiecampagne ten onrechte de indruk dat de donor is overleden wanneer zijn organen worden uitgenomen. In werkelijkheid is de donor ‘hersendood’ verklaard op basis van een protocol. Hersendood is feitelijk iets heel anders dan ‘dood’ of ‘overleden zijn’. Er is dan een uitval van hersenfuncties, maar de donor is niet overleden in de gebruikelijke zin van het woord. De RCC vindt dat het ministerie het vertrouwen van het publiek schaadt door niet te vertellen dat zij iets anders bedoelen met ‘overlijden’ dan het publiek hieronder verstaat.
Een andere term voor ‘ten onrechte de indruk wekken’ is ‘bedrieglijk’. Want waarom zou het Ministerie erom heen draaien, dat de persoon die donor wil zijn niet overleden is wanneer hij of zij van zijn organen wordt ontdaan voor donatie?
Het Comité Orgaandonatie Alert heeft de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verzocht de vermelding ‘na overlijden’ in de folder ‘Het nieuwe donorregister, wat betekent dat voor mij?’ aan te passen. Zo niet dan zal het Comité opnieuw bij de Reclame Code Commissie een klacht indienen. Het Comite verwijst naar drie uitspraken van de RCC over deze vermelding.
In het donorregister staat dat de orgaandonatie plaatsvindt ‘na overlijden”.
Ook in de folder die aan de inwoners van Nederland is verspreid wordt vermeld dat orgaandonatie ‘na overlijden” plaatsvindt.
Hersendood
Dr Frank Stadermann schreef hierover een notitie.
‘De Wet op de orgaandonatie maakt het mogelijk organen van mensen die “hersendood” zijn verklaard, weg te nemen. De wet gaat ervan uit dat iemand overleden is, wanneer hij hersendood wordt verklaard. Het wegnemen van organen bij een donor terwijl zijn hart nog klopt, zou de arts kunnen komen te staan op vervolging voor moord. Daarom heeft men het begrip “hersendood” in het leven geroepen.’
‘Ook wordt altijd een apneu-test gedaan. Deze test, die een voorwaarde is voor het criterium “hersendood”.’
Deze test blijkt minder vriendelijk dan het klinkt:’ De patiënt wordt bij de apneutest gedurende tien minuten van de beademing gehaald om te zien of hij weer zelfstandig kan ademen. Daarbij zwellen zijn hersenen op en de bloeddruk daalt hetgeen tot onherstelbare hersenschade kan leiden’
Met andere woorden ‘hersendood’ is niet meer dan een verzinsel, een juridische spitsvondigheid.
‘Hieruit volgt dat volgens het Nederlandse Hersendoodprotocol wel degelijk ook onderzoek mag worden gedaan op een patiënt die volgens de algemene opvatting onderkoeld is.’
Met andere woorden iemand die onderkoeld is kan in aanmerking komen voor orgaandonatie.
Maar het wordt nog schokkender, wanneer Stadermann meldt:
‘Wat onderscheidt een hersendode van een dode die wordt begraven of gecremeerd? De donor wordt beademd, zijn hart klopt, zijn bloed stroomt en de lichaamstemperatuur is meestal normaal. Uitscheiding gaat door. Er is dus geen sprake van een lijk. Het kan niet worden begraven. 96% van het lichaam leeft nog.’
De woorden van het ministerie zijn dus niet zo onschuldig als ze lijken. Juridisch hebben ze het dichtgetimmerd, maar menselijk gesproken beschermt de overheid niet de mens die in de meest kwetsbare positie van zijn leven verkeert. Hij of zij is schijndood, vroeger noemden we dit in coma, en dat betekent dat hij of zij nog niet is gestorven. Is het dan verantwoord om tijdens het leven hem of haar te ontdoen van organen, zonder verdoving? De hoogste tijd voor meer ruchtbaarheid. Een congres kan helpen, spijtig genoeg is de toegangsprijs aan de hoge kant, wat dan weer niet bevorderlijk werkt om een groot publiek te bereiken.
Meer info Comité Orgaandonatie Alert
Rob Vellekoop, 3 juli 2019
Goed stuk, hier moet echt bekendheid aan gegeven worden.???
Dat is de reden waarom ik géén donor ben, mw. drs. P.D….. en het toenmalige kamer lid dhr. P…..zijn te commercieel in deze materie gedoken dat heeft mij doen besluiten de white coat crime te wantrouwen. Ik ben géén lopend magazijn voor de elite, immers “zij” praten altijd over lange wachtlijsten, waar zijn die wachtlijsten? Nooit wordt er ook maar enig zins een verantwoording afgelegd, wie er nou werkelijk aan de beurt is. Dan wil ik het nog helemaal niet hebben over het bovenstaande artikel en thema hersendood. In deze tijd vertrouw ik de medici niet meer het gaat enkel nog om financiële belangen, de beroepseed is een onder gesneeuwd kindje. Staan de medici en politiek zelf als donor gemeld, denk het niet zo iemand sterft gewoon thuis, en dat heeft de notaris zo beschreven, afblijven dat is mijn enige eigendom wat nog rest.
Een goed uitgelegd schrijven dat van een ieder bewustwording vraagt. Ik ben net zo overtuigd, net als alle persoonlijke besluiten die men neemt, dat dit een verantwoordelijkheid vraagt van elk individu. Neem bewust overwogen een besluit. Helaas vallen kinderen dan onder het gezag vd ouders die het besluit voor het kind nemen. Is het niet zo dat wij onze incarnatie vooraf kiezen?
op het moment dat je oraganen gedoneerd worden ben je vast en zeker wel overleden …. het is een tijdsfactor.
Het klinkt allemaal ongelofelijk cru, maar stel dat e zelf dringend een orgaan nodig hebt, of je zoontje/dochter van een paar jaar oud…. Kies je dan voor een orgaan met grote of kleine overlevingskansen?
De tekst is overigens geheel volgens de ideeën van het huidige kabinet: verdraaien, verkeerd voorstellen of ronduit liegen!
Het is allemaal handel. Het ergste in de folder vind ik nog dat ze schrijven dat als je GEEN keus maakt er automatisch aangenomen wordt dat je GEEN BEZWAAR hebt om donor te zijn. Is dit het enige foldertje wat ze uitgeven? Schandalig…..! Hoe nemen mensen deze kennis aan die dit niet kunnen lezen/begrijpen.
Mijn schoondochter heeft 6 jaar op een nier moeten wachten.. ik wens dat niemand toe! van die lange wachtlijst heeft zij nu elke dag nog hinder.
Hier toch even een nuancering over allerlei dingen die hier geroepen worden.
Met medewerking van de Nederlandse Transplantatie Stichting en van dr. Jelle Epker, internist-intensivist in het het Erasmus MC.
1 Wat is hersendood?
Hersendood is een toestand die meestal alleen vastgesteld wordt in verband met orgaandonatie, bij patiënten die met ernstig hersenletsel op de intensive care zijn terechtgekomen. Door een “harde” klap in de hersenen (door een val bijvoorbeeld, of een beroerte) zijn alle hersenfuncties van de patiënt verwoest. De hersenstam, grote hersenen en het verlengde merg zijn onherstelbaar beschadigd. Behandeling heeft geen zin meer, herstel is niet meer mogelijk. Dit wordt een ‘infauste prognose’ genoemd. Iemand is pas hersendood als uitgebreid onderzoek duidelijk heeft gemaakt dat hij niet meer reageert op prikkels en de hersenen ook geen elektrische activiteit en doorbloeding meer vertonen. Met andere woorden; de patiënt kan geen pijn meer voelen en heeft geen bewustzijn meer. Maar omdat hij nog wel aan de beademing ligt, blijft het hart kloppen en het bloed stromen. Hersendood is een heel letterlijk woord; de hersenen zijn dood. Het lichaam wordt kunstmatig beademd.
2 Waarom wordt het lichaam kunstmatig beademd?
Omdat een aantal organen die geschikt zijn voor donatie alleen of veel beter gebruikt kunnen worden als ze worden verwijderd uit een lichaam waarin het bloed nog zolang mogelijk stroomt. Alleen van een hersendode donor kunnen alle organen, dus ook het hart, gebruikt worden.
3 Is iemand die hersendood is écht dood?
Medisch en juridisch gezien wel. Maar ‘dood’ is ook een religieus, spiritueel en filosofisch begrip. In de context van hersendood wordt ervan uitgegaan dat de persoon zelf, met z’n ideeën, gedachten, gevoelens en herinneringen, niet meer bestaat als de hersenen aantoonbaar niet meer functioneren. Alles wat iemand tot een uniek persoon maakt, is dan weg. En, anders dan bij sommige vormen coma, is die schade echt onherstelbaar.
Maar deze vorm van dood, hersendood, is heel anders dan hoe we de dood normaal gesproken kennen. Iemand die dood is, is stil, koud, en ademt niet meer. Bij iemand die hersendood is, zie je de borstkas nog wel op en neer gaan. Een beademingsapparaat zorgt immers dat er lucht in de longen wordt geblazen. En daardoor blijft het hart kloppen, het bloed stromen en voelt hij warm aan.
Het begrip hersendood roept dan ook veel vragen op. Is iemand wel echt dood als ‘alleen’ de hersenen niet meer functioneren? Het medische en juridische antwoord hierop is ‘ja’. Het moment waarop wordt vastgesteld dat iemand hersendood is, is het officiële moment van overlijden. Een eenduidig spiritueel, religieus of filosofisch antwoord is op deze vraag niet te geven. Dat hangt helemaal af van hoe je in het leven staat. Sommige mensen geloven bijvoorbeeld dat iemands ziel in het bloed of organen huist.
4 Kun je weer opstaan uit hersendood?
Nee, dat kan niet. Dit is het grootste misverstand over hersendood. Uit een coma kan je in sommige gevallen wel bijkomen. Er zijn zelfs mensen – al is dit heel zeldzaam – die na een coma weer volledig herstellen en verder gaan met leven alsof er niets is gebeurd. Maar de hersenen van iemand die hersendood is, zijn nog ernstiger beschadigd dan wanneer iemand ‘alleen’ in coma ligt. Ook al klopt het hart nog kunstmatig, de hersenen zijn overleden. Er is geen kans meer op herstel. Daarom zullen artsen iemand in deze toestand altijd van de beademing afhalen. De patiënt is namelijk wettelijk overleden. In Nederland mag iemand in deze toestand niet onnodig lang aan de beademing blijven liggen. Dat is zinloos medisch handelen. Als iemand met ernstig hersenletsel op de intensive care belandt, wordt een behandeling ingezet in de hoop dat hij er weer bovenop komt. Soms blijkt die hoop ijdel, en is het hersenletsel zo ernstig dat de patiënt eraan overlijdt. De toestand van ‘hersendood’ is dan een soort pauze om orgaandonatie mogelijk te maken.
5 Zijn alle patiënten met ernstig hersenletsel die op de intensive care overlijden, hersendood?
Nee, die ‘diagnose’ wordt alleen gesteld als er sprake is van orgaandonatie. Artsen doen de onderzoeken die nodig zijn om hersendood vast te stellen alleen als ze weten dat iemand donor wil zijn, of als de familie daarvoor open staat.
6 Hoe wordt hersendood vastgesteld?
Dat gaat met een serie opeenvolgende tests, volgens een procedure die wettelijk is vastgelegd in het Hersendoodprotocol. Daarmee onderzoeken en meten artsen of iemands hersenschors en hersenstam nog activiteit vertonen. Eerst gaan ze na of iemand nog op (pijn)prikkels reageert. Daarna onderzoeken ze of er nog hersenactiviteit is, met beeld- en meetapparatuur. Als blijkt dat iemand nog wel reageert op een (pijn)prikkel of er hersenactiviteit meetbaar is, wordt verder onderzoek naar hersendood gestopt. De persoon is dan ook niet hersendood.
7 Hoe vaak wordt het onderzoek gestaakt omdat hersendood niet kan worden vastgesteld?
Dit komt volgens de Nederlandse Transplantatie Stichting soms voor, maar exacte cijfers zijn niet bekend. Soms wordt de dag erop dan een nieuwe test gedaan en zijn de hersenen dan wel volledig uitgevallen. Hersendood wordt dan alsnog vastgesteld. In andere gevallen is de hersenschade evengoed zodanig dat de patiënt niet zelfstandig kan leven en herstel niet meer mogelijk is. De beademing wordt ontkoppeld, en de patiënt zal overlijden als gevolg van een hartstilstand.
8 Kan iemand die niet hersendood is wel donor zijn?
Ja. Als iemand overlijdt binnen twee uur na het stopzetten van de beademingsmachine, dan is orgaandonatie alsnog mogelijk. Het hart kan dan niet meer worden gedoneerd.
9 Welke tests worden er gebruikt om hersendood vast te stellen?
Voordat artsen de tests uitvoeren, hebben ze al bekeken wat de oorzaak is van het dodelijke hersenletsel. Als iemand onderkoelt is, of pas is gereanimeerd, of misschien geneesmiddelen gebruikt die bewustszijnsverlies kunnen geven of de hersenactiviteit kunnen onderdrukken, mogen de onderzoeken überhaupt niet gestart worden. Zo staat dat in het Hersendoodprotocol. Pas als voldaan is aan alle voorwaarden daaruit om met de tests te mogen starten, begint het eerste onderzoek. Daarbij dienen artsen (pijn)prikkels toe zodat ze kunnen uitsluiten dat iemand nog bij bewustzijn is. Een voorbeeld; met de hand wordt druk uitgeoefend net boven de oogkas. Als iemand daarop niet reageert- niet beweegt en geen geluid maakt- concluderen artsen dat er geen bewustzijn meer is. Daarna wordt de afwezigheid van hersenstamreflexen vastgesteld. Dat gaat op verschillende manieren:
• Met een lampje wordt in de pupillen geschenen. Er is geen reflex als de pupillen hierdoor niet kleiner worden.
• Er wordt met een wattenstokje over het hoornvlies van het oog gestreken, als de ogen niet knijpen/knipperen is er geen reflex.
• Het hoofd wordt snel van links naar rechts gedraaid. Als de ogen met het hoofd meebewegen, is er geen reflex.
• In de oren wordt wat ijswater gespoten. Als de ogen niet gaan bewegen is er geen reflex.
• De hoestreflex wordt getest door het beademingsbuisje in de keelopening te bewegen of de luchtpijp uit te zuigen.
Als de patiënt op geen enkele prikkel reageert, onderzoeken artsen de hersenactiviteit of de doorbloeding met meet- en beeldapparatuur. Dat kan met een Electro-encefalografie (EEG) voor de activiteit, of met een Transcranieel Doppleronderzoek (TCD) of CT angiografie van de hersenvaten (CTA) voor de doorbloeding. Een van deze drie onderzoeken volstaat.
Als ook deze testen op hersendood wijzen, is uitgesloten dat de patiënt zonder kunstmatige beademing in leven kan blijven. Dan volgt de laatste verplichte test, de apneutest. Hierbij wordt de beademing even ontkoppeld. Komt de ademhaling niet spontaan op gang, dan wordt op basis van deze en alle voorgaande onderzoeken de hersendood vastgesteld. Dit is dan het officiële moment van overlijden. Ook voor de wet is de patiënt dan ook echt dood. Hierna wordt de beademing weer aangesloten enkel en alleen om de organen vitaal te houden tot aan de donatie.
Bij het uitvoeren van alle tests uit het Hersendoodprotocol zijn meestal 2 of 3 verschillende artsen betrokken. Het geheel neemt doorgaans enkele uren in beslag.
10 Hoe weet je zeker dat iemand niets van deze onderzoeken voelt?
Om überhaupt te kunnen voelen, moet de hersenstam nog actief zijn. Dat is het centrale doorgeefluik van alle prikkels. Als je je hand brandt, zorgt de hersenstam er onder andere voor dat je de pijn signaleert. Bij mensen die hersendood zijn verklaard is de hersenstam per definitie onherstelbaar verwoest. Het lichaam is dan te vergelijken met een computer waarbij de centrale processor (CPU) is doorgebrand. Je kunt dan wel een usb-stick in de misschien nog werkende usb poort steken, maar er verschijnt toch niks op het beeldscherm. De prikkels/stroompjes komen simpelweg niet door. Voelen is, met andere woorden, fysiologisch gezien uitgesloten.
11 Mag de familie bij deze test aanwezig zijn?
Ja, dat mag. Er zijn artsen die het niet aanraden, omdat het voor naasten heel naar kan zijn om te zien dat hun dierbare helemaal niet reageert op iets wat ze zelf zeer onplezierig zouden vinden om mee te maken. Sommige artsen raden het juist wel aan, omdat familieleden dan zelf ervaren dat de patiënt op geen enkele prikkel reageert en geen enkele reflex meer heeft. Als er met het lampje in de pupil wordt geschenen, blijven de ogen doods. Daardoor kan het voor familieleden beter te begrijpen zijn dat hun naaste werkelijk overleden is.
12 Voeren artsen deze tests ook uit bij iemand die niet in het donorregister staat ingeschreven?
Ja, maar pas nadat ze daar met de familie over hebben gesproken. Daarover straks meer. Nu eerst iets over de mensen die wél staan ingeschreven. Als iemand in het donorregister heeft laten vastleggen dat hij NEE, geen donor wil zijn, worden deze testen niet uitgevoerd. Wanneer artsen hebben vastgesteld dat de patiënt een ‘infauste prognose’ heeft – (zie ook vraag 1) zal – na een gesprek met de familie- de beademing worden losgekoppeld en zal de patiënt overlijden.
Als iemand heeft aangeven dat hij JA, wel donor wil zijn, zal – doorgaans ook nadat met de familie is gesproken – de procedure om hersendood vast te stellen, worden begonnen. Ingewikkelder is het als iemand zich niet heeft laten registreren. In dat geval zullen artsen zodra ze zien aankomen dat iemand zal overlijden, het onderwerp ‘orgaandonatie’ met de familie bespreken. Ze mogen dan volgens de wet handelingen en onderzoeken uitvoeren die nodig zijn om eventuele orgaandonatie mogelijk te houden. Het daadwerkelijk doneren van organen is pas mogelijk nadat de familie daar toestemming voor heeft gegeven. In de praktijk komt het erop neer dat artsen eerst met de familie het onderwerp orgaandonatie bespreken, en pas daarna met de onderzoeken starten.
Overigens is het in al deze gevallen zo, dat er ook voorafgaand aan de hersendoodprocedure al veel tests zijn gedaan om vast te stellen hoe de patiënt eraan toe is. Hartslag, bloeddruk en beademing bijvoorbeeld worden continue gereguleerd en bewaakt, de patiënt ligt immers op de intensive care omdat er forse schade aan de hersenen is en daar zijn dit soort controles standaard. Wanneer uit die continue bewaking blijkt dat het met de patiënt steeds slechter gaat en er geen kans is op herstel, wordt er na het bespreken van de ‘infauste prognose’ over mogelijke orgaandonatie gedacht en gesproken.
13 Hoe verandert deze toestemmingskwestie met de eventuele nieuwe wet?
Met de eventuele nieuwe wet verandert niets aan het Hersendoodprotocol zelf. Dezelfde onderzoeken zullen worden uitgevoerd.
Wat wel anders wordt is de toestemming voor donatie. De nieuwe wet komt erop neer dat je geen bezwaar hebt tegen donatie, tenzij je in het register aangeeft dat je geen donor wilt zijn. Als de wet wordt aangenomen, krijgen alle Nederlanders hier een aantal malen een brief over. Wie hierop niet reageert, wordt gezien als ‘geen bezwaar’ hebbend. Ook de mogelijkheid om JA (ik wil donor zijn) of NEE (ik wil geen donor zijn) te laten registreren, blijft bestaan.
14 Wat betekent dit voor het geven van toestemming voor de onderzoeken naar hersendood?
De mensen die niets hebben laten registreren, worden volgens de nieuwe wet gezien als ‘geen bezwaar hebbend’. Volgens de wet mogen artsen dan nog steeds handelingen en onderzoeken uitvoeren die nodig zijn om eventuele orgaandonatie mogelijk te maken. Maar orgaandonatie blijft ook dan alleen mogelijk nadat met de familie is gesproken.
Tot zover de overeenkomsten. In het nieuwe systeem staat een ‘geen bezwaar’ gelijk aan het huidige ‘JA’. Het is nu nog te vroeg om te weten hoe de nieuwe wet er werkelijk uit komt te zien, gesteld dat deze door de Eerste Kamer komt. Waarschijnlijk is dat de familie de mogelijkheid krijgt om aannemelijk te maken dat hun naaste echt geen donor wilde zijn. En dat de familie zélf veto-recht blijft houden. In de praktijk zal het er waarschijnlijk op neerkomen dat, net als in het huidige systeem, een arts nooit een donatieprocedure in gang zal zetten als de familie onoverkomelijke bezwaren heeft, of er bijvoorbeeld onderling echt niet uitkomt.
Beste Liesbeth, het is fijn dat u deze kant van de zaak extra belicht. Ik ga er van uit dat wanneer u hersendood bent u het prima vindt dat er wat organen worden weggehaald.Dat mag, maar de eenzijdige berichtgeving waarin de overheid uitblinkt hopen wij met onze ARTIKELEN toch te doorbreken. Zodat mensen die hersendood verklaard worden zich in ieder geval realiseren dat het ‘dood’ uit de folder het ‘juridisch dood’ of medisch ‘hersendood’ is.
Ik geef GEEN toestemming, het enige waar ik ZELF wat over te zeggen heb is MIJN lijf. Vóórdat ik commentaar krijg, ik wil geen donor organen/orgaan, en ik geef het ook niet. Dit wetje is er doorgedrukt met een kleine meerderheid en is gebaseerd op als je niks zegt ben je donor. Ik en mijn partner hebben daarover duidelijke afspraken gemaakt. Bovendien twijfel ik aan de integriteit van de dokters wat ze doen om mij wel of niet te redden.
Wat een hoop gezeur hier zeg. Dan doe je ‘t toch lekker niet. Je mag toch zelf een keuze maken, dus dan vul je “nee” in.
Hoop alleen voor de zeurders dat ze nooit zelf een orgaan nodig hebben, zou een beetje hypocriet zijn.
In heel NL is de folder op de deurmat gevallen…nou ik woon mijn hele leven in NL…maar geen folder gekregen hoor…
ORGAANDONATIE, NA OVERLIJDEN, WAAR PRATEN WE OVER
U doneert niet na uw overlijden maar doneert:
Of na uw doodverklaring op basis van een doorlopen hersendoodprotocol
Of nadat uw hartslag 5 minuten heeft stilgestaan, de hartdood (protocol hiervoor in ontwikkeling wetsvoorstel 35161)
Het hersendoodprotocol is een document dat is vastgelegd in de Wet op Orgaandonatie. Dit moet worden doorlopen om u dood te mogen verklaren (maar daarmee overlijdt u niet). Vanaf dat moment bent u een stoffelijk overschot dat beademd wordt. Dit houdt in dat u leeft en met alle mogelijk middelen in leven wordt gehouden om uw organen in optimale conditie te krijgen/houden voor de transplantatie. Het overlijden vindt plaats tijdens of na afloop van de uitname operatie.
De hersendood is gebaseerd op de gedachte dat iemand die niet meer zichtbaar (meetbaar) reageert ook werkelijk niets meer voelt of ervaart. ER BESTAAT GEEN BEWIJS DAT DIT OOK ECHT ZO IS.
We lopen even door het Nederlandse hersendoodprotocol
Iemand die wordt getest mag niet onderkoeld zijn dat kan de uitslag onbetrouwbaar maken. Toch staat in het protocol dat iemand al mag worden getest zodra de lichaamstemperatuur boven de 32 °C is. Dat is vreemd want iemand die een lichaamstemperatuur heeft die lager is dan 35 °C is onderkoeld. De WHO specificeert zelfs dat van onderkoeling sprake is als de lichaamstemperatuur onder de 36 °C is gezakt. Er zijn meer landen waar al vanaf 32 °C mag worden getest, maar in de Staat New York mag pas worden begonnen als de patiënt een lichaamstemperatuur heeft van minimaal 36 °C. Onderkoelde mensen reageren steeds trager en uiteindelijk kunnen ze schijndood raken. In de richtlijnen voor lijkschouw wordt er gewaarschuwd tegen het vaststellen van de dood bij onderkoelde mensen.
De patiënt wordt onderworpen aan een EEG meting. Helaas is het zo dat een EEG slechts tot 10% van de hersenschors kan meten, Een vlak EEG wil dus niet zeggen dat er geen hersenactiviteit meer is. Dit EEG is niet meer verplicht in Nederland, als vervanger moet dan de bloeddoorstroming worden gemeten, maar die meet nog minder, die meet helemaal geen hersenactiviteit. De meting van de doorbloeding meet geen verschil tussen geen doorbloeding of minimale doorbloeding. Als die test negatief is kan het zijn dat de hersenen in een zogenaamde winterslaap staan (Ischemic Penumbra). Met een PET-scan kan het aanwezige bewustzijn worden gemeten (uitzending Witteman “uit coma” d.d. 27-9-2018). Maar juist die meting is niet verplicht (maar 100% zekerheid over bewustzijn geeft deze meting ook niet). Ook bij onderkoelde mensen kan het gebeuren dat er om die reden geen hersenactiviteit wordt gemeten.
Vervolgens wordt u ook onderworpen aan een apneutest. Dan wordt de beademing tot 10 minuten stilgezet om te bezien of u nog zelf gaat ademhalen. Er wordt extra zuurstof toegevoegd waardoor er volgens de opstellers dan geen extra schade ontstaat. Veel artsen wijzen erop dat er geen afvoer van giftige stoffen plaatsvindt waardoor hoge druk in de hersenen ontstaan waardoor juist wel hersenschade ontstaat of aanwezige schade verergerd wordt. Daarnaast bestaat er een risico dat u door die apneutest een klaplong krijgt of kan er hartritmestoornis optreden. Desgewenst mag de test vaker worden uitgevoerd. Ook hier kan het wegvallen van de ademhaling worden veroorzaakt door de onderkoeling. Indien de patiënt het onderzoek zonder ZICHTBARE reacties doorloopt mag hij dood worden verklaard.
Conclusie: HET HERSENDOODPROTOCOL DEUGT NIET
Weet ook dat u geen garantie heeft op een volledige narcose tijdens de 3 tot 6 uur durende uitname operatie.
Wist u trouwens dat 85% van de mensen met ernstig hersenletsel weer bij bewustzijn kan komen en dat 65% kan herstellen? Dat betreft mensen die door artsen waren opgegeven.
Het hersendoodprotocol deugt niet en de uitslag geeft ook geen garantie dat uw hersenletsel onherstelbaar was. Sommige mensen konden op het nippertje (Sommigen lagen al op de operatietafel) een levensteken afgeven.
Is herstel mogelijk van de hersendood? JA daar kan ik volmondig ja op zeggen. Maar ik zeg er gelijk bij dat niet iedereen zal kunnen herstellen en ook dat niet iedereen voor 100% kan herstellen. Hoe jonger de patiënt, hoe groter de kans op volledig herstel.
Ik citeer hier een notitie van een goede bekende van mij. Zij zat dagenlange aan het bed van een geliefd familielid en weigerde deze vrij te geven voor orgaandonatie. Hij leeft nog steeds en was boos toen hij weer bijkwam. Hij had het gesprek van de dokter gehoord toen deze aan iemand anders vertelde “deze is toch dood”
Hersendood is dood, of toch niet…
Vanuit een interesse naar `hoe werkt ons brein` een opleiding in de psychologie gevolgd. Om zoveel meer aan de weet te komen ben ik me daarna nog meer gaan inlezen.
Medische en wetenschappelijke onderzoeken ter handde genomen, gesprekken met artsen en neurologen volgden ter verduidelijking en bevestiging.
Dit heeft ertoe geleid om het concept `whole brain death` te bestuderen.
Een zoektocht naar antwoorden of bij hersendood altijd het gehele brein dood is, en nooit zou kunnen herstellen, ging van start.
Hierbij ben ik uitgegaan van wat de wet hierover zegt, en hoe zij dit omschrijven. Zij hanteren het concept dat zegt dat er sprake is van hersendood als alle functies van de hersenen, inclusief de hersenstam en het verlengde merg, volledig en onherstelbaar verloren zijn.
https://wetten.overheid.nl/BWBR0008776/2017-06-01
Een naam die ik veelvuldig tegenkwam tijdens het onderzoek was die van Erwin Kompanje.
Een klinisch ethicus, die als expert, mede op basis van zijn wetenschappelijk onderzoek naar hersendood, de Eerste Kamer der Staten Generaal advies mocht geven op de initiatiefwet voor vervanging van de Wet op de Orgaandonatie.
Uit zijn wetenschappelijk onderzoek naar hersendood maak ik op dat er verschijnselen gezien worden bij hersendode patiënten wat duidt op hersenactiviteit.
Uitval van de hypothalamus zal het klinische verschijnsel van diabetes insipidus laten zien. Kort gezegd een toestand van extreem veel urine verlies. Dit verschijnsel wordt niet altijd gezien bij hersendode patiënten. Als dit verschijnsel zich niet laat zien zal er nog hersenactiviteit zijn, en is de hypothalamus niet uitgevallen.
Onze temperatuurregulatie is een hersenfunctie, een normale temperatuur geeft aan dat er hersenactiviteit is. Uit onderzoeken is gebleken dat bij sommige klinisch hersendode patiënten de lichaamstemperatuur normaal blijft, wat duidt op hersenactiviteit in de hypothalamus.
Interacties tussen hersenen en hartactie zijn algemeen bekend. Tijdens orgaanuitname wordt vaak gezien dat er stijging in de gemiddelde arteriële bloeddruk en hartslag is. Ook wordt gezien dat adrenaline en noradrenalinegehalten in het bloed tot 2000% stegen. Dit geeft hersenactiviteit aan in o.a de hersenstam. De conclusie die een aantal artsen hieruit op maken is dat dit een pijn prikkel reactie is. De pijnprikkel start bij een zenuw, en komt via het ruggenmerg bij de hersenen terecht. Soms worden bij hersendode donoren lazarus en spinale reflexen gezien. Dit zijn duidelijke bewegingen van benen en armen die kunnen optreden. Dit kan je zien als hersenactiviteit, spinale reflexen (via ruggenmerg) kunnen er niet zijn als er sprake is van `whole brain death`.
Bij klinisch hersendood kan een zwangere vrouw toch weeën vertonen. Zonder het hormoon oxytocine kan de zwangere vrouw geen weeën krijgen. Het hormoon wordt geproduceerd in de hypothalamus, wat tegenspreekt dat de hersenen volledig zijn afgestorven.
Bron: Geven en nemen, van Erwin Kompanje.
In het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde (ntvg), is een stuk geschreven door Erwin Kompanje, Jelle L. Epker (Intensivist/Internist), Yorick J. de Groot (Anesthesioloog), Eelco F.M. Wijdicks (Neurointensivist) en Mathieu van der Jagt (Neuroloog/Intensivist).
Hierin is te lezen dat er bij een groot aantal hersendode patiënten nog hersenactiviteit was, en er geen celdood was opgetreden in deze structuren van de hersenen.
Uit postmortaal hersenonderzoek is gebleken dat er bij 25% van de volledig hersendood verklaarde patiënten er toch nog subcorticale hersenactiviteit was. Bij deze patiënten werd bij een EEG geen hersenactiviteit gezien, maar was wel aanwezig. Ook bleek na onderzoek bij deze hersendode patiënten dat er geen beschadiging was in de hersenen aan de hypothalamus en diencephalon. Geen beschadiging zegt dat hier geen celdood was opgetreden, en deze hersencellen nog in leven waren. Ook microscopisch onderzoek liet geen afwijkingen zien aan delen van de subcoricale hersenen. Celdood werd niet gevonden, en dit is een argument voor celleven in de hersenen.
ntvg.nl/artikelen/vaststellen-van-hersendood-bij-orgaandonatie/volledig?fbclid=IwAR3yB5VDCcEMHkcKInqgD94lKR0TYLCyw1UJI2-LB77kAI0wgkUHOO_PCqI
Daniel Kroeger, Bogdan Florea, heeft vanuit onderzoek, een stuk gepubliseerd over hersenactiviteit bij een vlak EEG.
In dit onderzoek wordt gesproken over verschillende stadia van coma, vooral over de meest extreme diepe vorm van coma, wat hersendood wordt genoemd. Deze meest extreme diepe vorm van coma wordt gezien als gelijk aan hersendood, en laat net zoals beschreven in bovenstaand artikel, geen hersenactiviteit zien op een EEG. Het onderzoek gaat uitgebreid in op een nieuwe ontdekking die is gedaan, en te zien was op een EEG. Op EEG’s was namelijk een patroon te zien, een patroon nog niet eerder onderzocht, en zij noemen dit, golfvorm v-complex (vC). In dit artikel laten ze zien dat onderzoek heeft uitgewezen dat er, ondanks een aanname dat een EEG er vlak uitziet, er toch hersenactiviteit aanwezig is. Aangetoond is dat vC ontstaat in de hippocampus en vervolgens worden overgedragen aan de cortex, een duidelijke hersenactiviteit.
(Alpha Galileo: “Coma: researchers observe never-before-detected brain activity” 17 Sep, 2013)
journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0075257
Neuroloog en professor Cicero G. Coimbra laat weten dat sinds de jaren 80 er nieuw wetenschappelijk bewijs is dat, zodra de bloedtoevoer naar de hersenen voor 50% wordt afgesneden de hersenen zullen stilvallen. Je bent dan nog niet dood, en ook de hersenen zijn dan niet onherstelbaar beschadigd. Wel geeft dit een vlak EEG.
Hij legt uit dat dit o.a. door zwelling van de hersenen ontstaat, de aderen worden “plat gedrukt” door de zwelling, en de bloedtoevoer naar de hersenen wordt minder. In de meeste gevallen is er geen hersenschade, en kan een patiënten hiervan herstellen. Als artsen drie essentiële hormonen toedienen, kan de bloedtoevoer naar de hersenen weer worden hersteld. Ook zegt hij hierbij dat als een patiënten hersendood wordt verklaard dit altijd gepaart gaat met de apneu test. Deze test laat niet zien dat een patiënten hersendood is, maar laat zien dat het ademhalingscentrum in de hersenen niet (kan) werken. Dit kan een direct gevolg zijn van een slechte bloedtoevoer. Zonder voldoende bloedtoevoer kan het ademhalingscentrum niet (goed) werken. Een patient die niet zelfstandig kan ademhalen is in dit geval niet hersendood, het ademhalingscentrum in de hersenen werkt op dat moment niet. Volgens Neuroloog en professor Cicero G. Coimbra is de test funest voor de patiënten. De bloeddruk daalt enorm, wat de bloedtoevoer naar, en bloedcirculatie in de hersenen kan doen stoppen. Dit kan in de gehele hersenen schade toebrengen.
Ook verteld hij in een voorbeeld, ” De apneu test houdt in dat je 10 minuten van de beademing afgaat. Wat als iemand er voor zorgt dat je 10 minuten niet kan ademhalen…….dan ga je dood”. ninefornews.nl/artsen-geneeskundestudenten-leren-neuroloog/?fbclid=IwAR2k8HxuhT9v2FAlmFKYDHm0_jZgR75L5pqNgIf4f5RpnvrlqNfzmostfRE
Het National Institute of Neurological Disorders and stroke heeft onderzoek gedaan naar de werking van de gliacellen, neuronen en neurogenese (geboorte van neuronen).
Het centrale zenuwstelsel, inclusief de hersenen en het ruggenmerg, bestaat uit twee basistypen cellen, de neuronen en de glia. De neuronen zijn de boodschappers, en de gliacellen hebben daarbij een ondersteunende functie. Neuronen hebben de belangrijkste functie in de hersenen, alles wat we doen, denken en voelen zou niet mogelijk zijn zonder de neuronen. Aangenomen werd dat als eenmaal deze cellen afsterven er geen herstel mogelijk is. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat deze veronderstelling niet correct is, en deze cellen zich kunnen vernieuwen, neurogenese genoemd. Vanuit een dieper gedeelte van de hersenen de hippocampus, is gezien dat dit gedeelte het belangrijkste onderdeel van de hersenen is waar neurogenese plaats vindt. Dit gedeelte van de hersenen is bovenstaand ook besproken (hersenactiviteit, golfvorm v-complex). Deze cellen zijn niet alleen in staat zich te delen, maar zijn ook in staat om naar andere delen van de hersenen te “reizen”. De cellen zijn in staat zodra zij aankomen daar waar nodig, zich hier te settelen, en de functie die daar nodig is aannemen. Een proces van vernieuwing en herstel van de hersenen.
ninds.nih.gov/Disorders/Patient-Caregiver-Education/Life-and-Death-Neuron
https://nl.wikipedia.org/wiki/Neurogenese
Ik kom nu terug op mijn zoektocht naar antwoorden.
Is bij hersendood altijd het gehele brein dood, en is er geen enkele kans op herstel mogelijk.
Mijn conclusie:
Bovenstaand is een korte samenvatting van wat er aan onderzoek is gedaan, met de resultaten.
Er zijn veel meer medische en wetenschappelijke onderzoeken gedaan die hetzelfde aantonen, wat mijn bevindingen ondersteund en bevestigd.
Bij hersendood is niet altijd het gehele brein dood, en kans op herstel is mogelijk.
De medische en wetenschappelijke onderzoeken hebben dit aangetoond.
De medische wetenschap gaat vooruit, en heeft belangrijke nieuwe inzichten gegeven.
Zaak is dat deze nieuwe inzichten ook in de praktijk gebruikt gaan worden.
Tot zover haar notitie.
het is bijna ongelofelijk om te lezen
wat dit onderwerp losmaakt
ik heb respect voor de moeite die door
voor- en tegenstanders is genomen
om de standpunten te formuleren
het is wederom een goed gekozen onderwerp
hulde aan Rob
zonnetje
PACT MET DE DUIVEL
toen ik de reactie van Liesbeth las en al vroeg in het betoog
het woord ‘INFAUSTE’-prognose vernam, had ik al een voorgevoel
waar de redenering naar toe zou gaan
een bekend muziekstuk genaamd FAUST geschreven
geschreven in voorgaande eeuwen gaat over een
een pact met de duivel
dit gegeven is echter een nog een milde omschrijving
met betrekking tot de uitleg van Liesbeth
over dit gevoelige onderwerp
Liesbeth wil graag een professionele en
ongetwijfeld oprechte mening uitdragen
maar HET BLOED STROOMT WAAR HET NIET GAAN KAN
hoe zit het nu precies met DAT moment wanneer
iemand hersendood wordt verklaard
voor en van wie komt nu die verklaring
en wie kan uiteindelijk voorspellen of herstel
wel of niet mogelijk is
wie in God gelooft heeft het niet moeilijk
en vertrouwd op de leiding van de ‘LORD’
voor al die anderen die liever
iemand anders aansprakelijk stellen voor de
kwestie van leven en dood
blijft het een moeilijke zaak
ik zou zeggen de hersenen zijn dood
en is dat geen zegen
maar dat is natuurlijk maar een grapje
en misschien ongepast
ik lees in de info dat wanneer de borstkas
nog heen en weer gaat
moet er snel een beslissing worden genomen
kort gesteld: als een persoon na 2 uur na het stopzetten
van de beademing overlijdt is het hart niet meer bruikbaar
als donatie
dit lijkt me de enige zegen in dit onsmakelijke
gevecht om organen wat is ontstaan om
de medici werk en inkomen te verschaffen
tja je wilt toch geld verdienen en in de running
blijven of je nu uitbeender bij een slagerij bent
of medisch specialist
petronella
Het geeft verheldering. En meer inzicht.
Ik vind het niet correct dat andere over mijn leven mijn lijf beslissen.
Heb hele andere gedachten over doneren.
Er zijn twee kanten aan orgaandonatie:
A: de donor
B: de ontvanger
Er wordt bij orgaandonatie vooral over de kant van de ontvanger gesproken, maar bij mij komt eerst stap A en dan stap B. Als je kijkt naar stap A, dus wat een donor door moet maken voordat deze mag overlijden (in alle rust overlijden is er sowieso in dit traject niet bij!) dan kan ik niet anders dan concluderen dat hier sprake is van ‘moord met voorbedachte rade’. Een ieder die dit overdreven vindt, raad ik aan om zich serieus te verdiepen in de laatste uren van een donor. Het is horror.
Dus ik kom niet verder dan stap A! Niets mag ‘moord met voorbedachte rade’ rechtvaardigen. Om deze reden zou ik zelf ook geen orgaan in ontvangst kunnen nemen want mijn geweten zegt mij dat ik dan medeplichtig ben. Met doneren bij leven (bloed, stamcellen, nieren) heb ik geen problemen want dan is de voorlichting een stuk eerlijker. Wat er echter gebeurt in de spotjes rondom orgaandonatie is schandalig: men heeft het nog steeds over ‘doneren na je dood’.
Minister Bruins weet wel beter hoor, Fleur Agema heeft hem op 22-10-2018 in kamerstuk 33506 nr. 32 kritische vragen gesteld over doneren voor overlijden. Ik heb de relevante tekst onder elkaar gezet en oordeel zelf over de mate van volksverlakkerij:
Mevrouw Agema (PVV):
Hoe objectief wordt de voorlichting over de feitelijke donatie? Het zit me dwars dat nog steeds wordt verteld dat organen na overlijden worden verwijderd, terwijl dat in voorkomende gevallen juist voor het overlijden moet gebeuren. Hoe zit het met de rechtspositie van mensen die geen keuze hebben gemaakt, bij wie dan voor het overlijden de organen moeten worden uitgenomen? Hoe zit het met het protocol hersendood? Kan de Minister mij dit uitleggen?
De voorzitter:
Ik geloof dat mevrouw Agema nog een vraag had over de juridische status.
Minister Bruins:
Ja, mevrouw Agema stelde een vraag over hersendood. Ik verwijs haar naar het hersendoodprotocol dat is gemaakt. Daarin is de juridische status van hersendood uitgeduid. Daarin is sowieso ook het onderscheid gemaakt tussen aan de ene kant coma en aan de andere kant hersendood. Die beschrijving is dus in dat protocol te vinden.
De voorzitter:
Heel kort.
Mevrouw Agema (PVV):
Ik vind dat een onvoldoende antwoord, want deze vraag leeft bij ontzettend veel mensen. Mensen zijn er heel erg ontstemd over, want hersendood is wel een situatie waarin het lichaam nog leeft. Voor heel veel nabestaanden is niet te begrijpen wat hersendood is. Dan kun je technisch een protocol opstellen, maar feitelijk begrijpen mensen niet wat dat dan betekent. Als er in voorkomende gevallen bij een «geen bezwaar» overgegaan moet worden tot uitname van organen, vind ik het te weinig doordacht als de Minister in zijn antwoord alleen maar verwijst naar een protocol. Want je hebt een protocol en een Actief Donorregistratiesysteem en die twee komen eigenlijk met elkaar in botsing. Dan kun je in antwoord op deze vraag niet komen met een verwijzing naar het protocol.
Minister Bruins:
Dat is ook niet mijn bedoeling. We bespreken hier vandaag het communicatieplan ADR. Dat leidt tot een aanpassing van de Wet op de orgaandonatie en er zitten nog een paar andere kleine wijzigingen in, technische wijzigingen zo je wilt, die nog op de plank lagen van een paar jaar geleden. Daaronder valt het regelen van dat hersendoodprotocol. Ik ben het met mevrouw Agema eens dat we niet moeten doen alsof er met dat protocol vanzelf goed gecommuniceerd is. Ik wil het graag op mij nemen om te kijken hoe we, naast de ADR, naast het vraagstuk van orgaandonatie in zijn algemeenheid, over dit onderwerp meer specifiek het licht kunnen laten schijnen, hoe we informatie kunnen aanreiken. Ik wil het geen campagne noemen, want dan heb ik drie keer in de ochtend een campagne aangekondigd en dat wil ik niet, maar ik wil de informatie beslist niet verstoppen. Ik wil juist het omgekeerde: openmaken.
Mevrouw Agema (PVV):
In eerste instantie gaf de Minister het antwoord dat er een hersendoodprotocol is, maar nu ziet hij dus ook in dat dat protocol en de ADR juist met elkaar in botsing zijn en zegt hij dat hij gaat zoeken naar een manier om daarover te communiceren.
Minister Bruins:
Nee, ik geloof niet dat er sprake is van een botsing. Ik wil het wel op mij nemen om een technisch uitziend protocol op een duidelijke, communicatieve manier te verhelderen.
Mevrouw Agema (PVV):
“… Dan over de feitelijke donatie die in voorkomende gevallen al gebeurt voordat het hart stopt met kloppen, dus voordat iemand feitelijk overleden is, waar dat hersendoodprotocol voor is. Ik vind het hersendoodprotocol geen goed antwoord op het uitnemen van organen zolang het hart nog klopt. Ik vind dat daar betere communicatie moet zijn, want dat is nogal precair. Hersendood is vooral een medisch begrip en ik denk dat voor heel veel nabestaanden iemand pas dood is als de laatste adem uitgeblazen is en de hartslag op nul staat.”
Minister Bruins:
Dan over het hersendoodprotocol en de oproep tot betere communicatie. Die handschoen pak ik op. Dat zei ik al in de eerste termijn, maar dat herhaal ik graag.
Waarom het volk niet eerlijk voorgelicht wordt is natuurlijk het feit dat dan vrijwel niemand meer donor wil zijn en er veel economische belangen meespelen.
Kijk eens wat er in het ‘Masterplan Orgaandonatie’ staat geschreven over de boodschap die media en politiek uit moeten dragen rondom orgaandonatie. Hierin staat o.a.:
“…Daarbij dient de boodschap positief en wervend te zijn en zullen massamediale middelen moeten worden aangewend om het publiek ook daadwerkelijk te bereiken. Belangrijk hierbij acht de CGOD tevens dat de positieve boodschap krachtig en gemeenschappelijk wordt uitgedragen. Niet alleen door voorlichters en veldpartijen maar ook door het mmaatschappelijk middenveld en de politiek. Donorschap als logische keuze moet breed uitgedragen worden. Vooral door een gemeenschappelijke, krachtige positieve uitstraling over orgaandonatie door alle betrokkenen kan gewerkt worden aan een mentaliteit waarin doneren breed maatschappelijk aanvaard is.”
Dit is dus de verklaring waarom er in de politiek en media vrijwel enkel aandacht is voor de kant van de ontvangers, niet voor wat een donor in de laatste uren van zijn leven mee moet maken. Heel verhelderend hierover is de info op spiegelbeeld.nl/images/pdf/orgaandonatie.pdf (of als deze link niet geaccepteerd wordt door de moderator google dan op ‘Spiegelbeeld orgaandonatie pdf’.
Wat betreft de kant van de ontvanger, hier wil ik toch wel wat over zeggen. Ik begrijp heel goed de (wan)hoop van deze mensen en juist daarom pleit ik voor ZO MIN MOGELIJK DONOREN. Dit klinkt gek maar alleen op deze manier zullen de farmaceuten en andere financieel belanghebbenden geprikkeld worden om tot mensvriendelijkere oplossingen te komen. Deze ontwikkelingen staan in de kinderschoenen maar zullen door ‘de marktwerking in de zorg’ naar voren worden gehaald als de donoren het massaal af laten weten, dan moet de industrie wel innoveren om nog geld te verdienen (dat dit een sector is met grote financiële belangen bewijzen de sponsoren van de jaarlijkse Eurotransplant bijeenkomst!).
Innovatie (en dus het afschaffen van de huidige donor-constructie) heeft voor de ontvangers veel voordelen: veel kortere wachttijden, veel minder afstotingsrisico’s, veel minder zware afstotingsmedicatie die levenslang geslikt moet worden dus ook veel minder (geestelijke) gezondheidsklachten. Maar dan moeten we het eerst wel massaal af laten weten wat betreft het donorschap. Wie doet er mee?
Ook zo misleidend die term ‘nabestaanden’. Nog voor het moment van die zogenaamde hersendood zal al overlegd moeten worden om de hele rataplan alvast klaar te kunnen zetten. Het zijn dus naasten van de patiënt.
Verder nooit aandacht aan achtergronden waarom zoveel mensen een tweedehands orgaan nodig hebben. Heeft veel te maken met onze manier van leven, zoals gifstoffen in het milieu, ongezonde leefstijl en vaccinaties.