In het Verenigd Koninkrijk groeit het verzet tegen de uitrol van de 15-minutensteden. Het oorspronkelijke idee wordt zodanig veranderd dat het past in de doelstellingen van Agenda 2030. Steeds meer Engelsen zien dat het niet om het voorkomen van luchtvervuiling gaat.

15-minutenstad

De oorspronkelijke gedachte van 15-minutenstad is dat de meeste basisbehoeften en aanvullende wensen voor inwoners te bereiken zijn binnen een kwartier. Belangrijk uitgangspunt is dat auto’s wel onderdeel uitmaken van deze stad, maar zeker niet de schaal of vorm bepalen. De tijdseenheid van een kwartier is dus op basis van afgelegde afstand per voet of fiets. Anders, zo stellen de onderzoekers, kan elke moderne stad als 15-minutenstad worden gezien.

In het Verenigd Koninkrijk zien we dat dit idee wordt gebruikt om de klimaat agenda erdoor te drukken. De nadruk is verlegd van minder luchtvervuiling en comfort (alles op 15 minuten loop/fietsafstand) dus ten dienste van de inwoner naar surveillance en extra belastingheffing voor de armeren, ten gunste van de machthebbers.

ULEZ

In het Verenigd Koninkrijk is die gedachte op sleeptouw genomen en omgezet naar ULEZ, dat staat voor Ultra Lage Emissie Zone, ook wel ‘Clean Air Zone’ genoemd. Als we naar Londen kijken, zien we dat aanvankelijk het centrum van de hoofdstad werd omgeturnd tot een dergelijke zone waar camera’s registreren welke voertuigen binnenkomen. Iedere eigenaar van een voertuig dat niet aan de milieu-eisen voldoet, dat wil zeggen niet elektrisch is en daardoor minder CO2 zou uitstoten, betaalt per dag 12,50 pond. Eind augustus is deze zone uitgebreid tot Groot Londen, dat is een gebied met 10 miljoen inwoners.

De maatregel is nota bene afkomstig van de Labour-burgemeester van de stad Sadiq Khan. Het werkt sociale ongelijkheid in de hand, doordat met name het midden- en kleinbedrijf en mensen met een kleine portemonnee de klos zijn. Zij kunnen zich geen dure nieuwe auto permitteren die aan de zogenaamde CO2-emissiewaarden voldoet. Kleine ondernemers moeten  op steeds meer plaatsen die extra kosten per dag opbrengen. Iemand die bijvoorbeeld vanuit Londen naar andere steden in de buurt rijdt moet dus in iedere plaats dit bedrag keer op keer betalen.

Op deze manier wordt rijden een onbetaalbare luxe voor velen.
Uitgerekend de vice-voorzitter van Labour, Angela Rayner, geeft toe in een vraaggesprek met SkyNews, dat het Londense ULEZ-systeem over het hele Verenigd Koninkrijk zal worden uitgerold.

Verzet

Het verzet tegen deze lage emissie-zones groeit. Autorijders in Birmingham gaan er op de volgende manier mee om. Deze stad met haar Clean Air Zones heeft vorig jaar bijna 70.000 boetes voor het niet betalen van de emissiebijdrage geschrapt, doordat mensen weigerden deze boetes te betalen of ze aanvochten. Dit is 6 procent van het totaal aantal uitgeschreven boetes!

Andere manieren van oppositie zijn het kapot maken of meenemen van de talloze camera’s, zoals in Londen waar enkele tientallen observatiecamera’s op deze manier zijn behandeld. Hier zijn activisten die zich ‘ULEZ blade runners’ noemen. Zij zeggen niet te stoppen totdat zij alle camera’s hebben uitgeschakeld.

Daarnaast trekken tegenstanders sinds kort naar het Parlement, bijvoorbeeld op 6 september en op 29 augustus naar Whitehall.

Sadiq Khan heeft tegenstanders ervan beschuldigd dat ze extreem-rechts of anti-vaxxers zijn. Londen hoort net als Amsterdam en Rotterdam tot het C40-netwerk van grote steden. Zij presenteren zich als een netwerk van klimaatleiders, die jaarlijks moeten voldoen aan bepaalde eisen om lid te mogen blijven van het network. De steden moeten aantonen de gestelde CO2-emissiedoelen te halen.
(C40 steden)

 

Rob Vellekoop, 9 september 2023